Krzysztof Wyszkowski

Krzysztof Wyszkowski – ur. 10 XI 1947 w Mrągowie, od 1963 pracował w Olsztynie na różnych stanowiskach. Od 1975 mieszka w Trójmieście.

Od 1977 współpracownik Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”, współzałożyciel i jeden z trzech sygnatariuszy Deklaracji Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża (29 IV 1978), wydawca bezdebitowych czasopism i druków zwartych (1977-1980), niezależny drukarz, wielokrotnie zatrzymywany i represjonowany za swą działalność antykomunistyczną. Uczestnik strajku w Stoczni Gdańskiej w VIII 1980. W 1981 sekretarz redakcji „Tygodnika Solidarność”.

Po wprowadzeniu stanu wojennego (13 XII 1981) internowany, w VIII 1982 uciekł z ośrodka odosobnienia, w VII 1983 aresztowany, a następnie zwolniony na mocy amnestii. W 1984 współzałożyciel Grupy Publicystów Politycznych i Klubu Myśli Politycznej „Dziekania”. W V i VIII 1988 uczestnik strajków w Stoczni Gdańskiej. Był obserwatorem rozmów przy Okrągłym Stole, ale krytycznie oceniał zawarte porozumienie, od X 1989 był kierownikiem działu politycznego „Tygodnika Solidarność”, gdy redaktorem naczelnym był Jarosław Kaczyński. W latach 1990-1992 był członkiem Kongresu Liberalno-Demokratycznego, wsparł kampanię prezydencką Lecha Wałęsy, a w 1991 został doradcą premiera Jana Krzysztofa Bieleckiego. W 1992 był doradcą premiera Jana Olszewskiego.

W 2016 odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2018 Krzyżem Wolności i Solidarności.

Nagranie wolumetryczne

Nagranie holograficzne

Powstanie Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża

Pierwszy niezależny związek zawodowy w PRL powstał w Katowicach w lutym 1978 roku. Na jego czele stanął Kazimierz Świtoń, elektromonter współpracujący z Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Grupa działaczy niepodległościowych w Gdańsku podchwyciła ideę tworzenia niezależnego związku zawodowego, na podstawie ratyfikowanej przez PRL Konwencji Nr 87 Międzynarodowej Organizacji Pracy, przyznającej pracownikom i pracodawcom prawo tworzenia bez zezwolenia własnych organizacji związkowych. 29 kwietnia 1978 roku w Gdańsku powstał Komitet Założycielski WZZ Wybrzeża, który opublikował Deklarację, podpisaną przez trzy osoby, w tym: Andrzeja Gwiazdę i Krzysztofa Wyszkowskiego.

Powstanie niezależnej organizacji związkowej w PRL było znaczącym wydarzeniem. Dotychczas zniewolone przez komunistów społeczeństwo co pewien czas buntowało się, wyrażając swe niezadowolenie i spontanicznie domagało się „chleba i wolności”, jak w czerwcu 1956 roku w Poznaniu, w marcu 1968 roku w Gdańsku i Warszawie, w grudniu 1970 roku w Gdańsku, Gdyni i Szczecinie, w czerwcu 1976 roku w Radomiu i Ursusie. W drugiej połowie lat 70. sytuacja uległa zmianie. Po pierwsze, pojawiły się niezależne od komunistów struktury, aspirujące do pełnienia roli rzeczników interesów społeczeństwa. Po drugie, niezależne organizacje społeczne i związkowe działały na gruncie obowiązujących przepisów prawa.

Obecność tych dwóch postaci przy starcie projektu IPN jest nieprzypadkowa. To właśnie gdańscy działacze zapoczątkowali niezależny ruch związkowy, a ich odwaga i determinacja zaowocowały po dwóch latach powstaniem wielkiego, liczącego blisko 10 milionów członków Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność.